Almanya’da yeni hükümeti belirlemek için 23 Şubat’ta sandık başına gidilecek.

18 yaş üzerinde olan Alman vatandaşları 23 Şubat’ta 08-18 saatleri arasında sandık başına giderek beş adaydan birisi için oy kullanarak yeni başbakanı seçecek. Friedrich Merz liderliğindeki muhafazakar Hristiyan Demokratlar, iktidarı oluşturacak koalisyonun büyük partisi olmaya en yakın aday…

Avrupa Birliği’nin en büyük ekonomisini canlandırmak ve göçün kontrol altına alınması, partilerin seçim kampanyalarındaki konuların başını çekerken, Merkez sağdaki Olaf Scholz koalisyonunun çökmesiyle erken seçim ülkede gündeme gelmişti.

Almanya, Avrupa’nın en büyük ekonomisi iken, yüksek enerji fiyatları ve Çin rekabeti, Alman ekonomisini zorluyor. Yeni kurulacak hükümetin bu küçülmeyi sona erdirip, Alman sanayisini canlandırması bekleniyor.

Ülkede aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisine yönelik desteğin ciddi şekilde artması da göçmen karşıtı dalganın bir sonucuydu.

Mannheim, Solingen, Magdeburg ve Aschaffenburg saldırıları, ülkede hala gündemde yer alıyor. AfD ile koalisyona kimse yanaşmıyor. Ancak aşırı sağın% 20 oy alabilmesi, Alman parlamentosundaki sandalye sayılarını iki katına çıkarmaları gerçeğini de göz önüne seriyor.

Önceden 733 olan Alman parlamentosu Bundestag 630 sandalyeden oluşuyor

En çok oyu alan parti bir ya da iki partiyle koalisyon kurabilirse, Cumhurbaşkanı tarafından bu parti lideri Başbakan adayı gösterilecek. Parlamento gizli oy yöntemiyle bunu oylayacak.

Friedrich Merz, Hristiyan Demokrat Parti (CDU) lideri olarak başbakanlık yarışını önde götürüyor. En yakın rakibiyle arasındaki puan farkı 10. Merz 69 yaşında ve sade cümlelerle konuşan, iş dünyasına yakın, sosyal muhafazakar çizgiyi benimseyen bir profil çizmekte. Merz, 2018 ve 2021’de partinin liderliğine iki kez meydan okudu ancak liderliği elde edemedi. Nihayetinde parti liderliğini elde etti ve “Gurur duyacağımız bir Almanya” sloganıyla harekete geçti. Göçü sınırlamayı, vergileri azaltmayı ve Almanya ekonomisini kalkındırmak için 50 milyar euro’luk harcamayı vadediyor. Ukrayna’ya desteği artırmak da Merz’in gündemleri arasında. Aşırı sağ ile asla işbirliği yapmama sözünden cayması ise Merz’in en çok eleştiri aldığı konulardan. Merkel, AfD’den destek almasının “yanlış bir adım” olduğunu savunmuştu.

Olaf Scholz üç yıl Başbakan olarak görev yaptı. Ancak kurduğu hassas koalisyon, Almanya’nın katı borçlanma yasalarının gevşetilmesi sonrası yaşanan tartışmayla parçalandı. Rusya’nın Ukrayna’daki işgalinin Alman ekonomisi üzerinde yarattığı basınç, Olaf Scholz hükümetinin en büyük sınavı oldu. Almanya Ukrayna’nın Avrupa’daki en büyük destekçisiydi. Scholz’un Sosyal Demokrat Parti’deki (SPD) birçok ismin desteğini kaybettiği biliniyor. Partide, Boris Pistorius’un lider olması yönüde bir istek vardı. Geçmişte muhafazakarlarla işbirliği yapan SPD, Scholz’un Merz’e güvenmeyeceğini söylemesine rağmen, muhafazakarların potansiyel koalisyon ortaklarından biri. 46 yaşındaki Alice Weidel, AfD’nin 2013’teki kuruluşundan bu yana ilk başbakan adayı olarak seçimlerde yarışacak. Seçimi kazanmasına pek şans verilmiyor. Ancak TikTok’taki genç seçmen üzerinde oldukça popüler ve parti dört yıllık sürede gözünü iktidara dikmiş durumda.

Tino Chrupalla’nın liderleri arasında yer aldığı AfD, Thüringen eyaletindeki seçimlerde yüzde 32,8 ile en çok oyu alarak büyük bir zafer havası yaşadı.

Weidel’e açık destek veren Elon Musk, AfD liderinin “Sri Lankalı bir partneri olan bir eşcinsel” olmasını gerekçe göstererek Weidel’in “aşırı sağcı olamayacağını” iddia etmişti.

Weidel, Rusya’ya yönelik yaptırımları sona erdirmeyi vadederken, göçmenlerin topluolarak sınır dışı edilmesini istiyor.

Partinin destekçileri “Alice für Deutschland” (Almanya için Alice) sloganını benimsiyor ve bu slogan birçoklarına Nazilerin “Alles für Deutschland” (Her şey Almanya için) sloganını anımsatıyor.

Robert Habeck’in Yeşiller Partisi, Scholz hükümetinde önemli bir pozisyonda yer alıyordu. Habeck hükümette Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı olarak görev yaptı.

Habeck’in öncelikleri arasında yer alan Almanya’nın fosil yakıtlara dayalı ısıtma sistemlerini terk etmesi politikası, hükümete yönelik desteğin düşmesinin nedenlerinden birisi olarak değerlendiriliyor.

55 yaşındaki Habeck, Ukrayna’ya yardımlar konusunda net bir tutum sergiledi. Parlamentoda AfD oylarına göz diken Merz’i de bu tutumundan dolayı eleştirdi.

Merz ile ilişkileri “iniş çıkışlı” olsa da Yeşiller’in CDU ile birlikte hükümete dönmesi de ihtimaller arasında.

Sahra Wagenkneckt ve partisi BSW de Rusya’yla ilişkilerin yeniden tesis edilmesine sıcak bakarken, BSW, Almanya’nın doğusundan önemli bir destek alıyor.

Sol Parti’den ayrılan milletvekilleriyle Sahra Wagenknecht,  2024’ün Ocak ayında Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) adlı oluşumu kurmuştu.

Sol popülist olarak nitelendirilen Wagenknecht, siyasi çizgisini “sol muhafazakar” olarak tanımlıyor. AfD’nin alternatifi olarak kendisini sunuyor. Göçmen akışı ve sığınma politikasında da katı kuralları destekliyor.

AfD’ye benzer şekilde, BSW Ukrayna’ya Almanya’nın askeri destek vermesine karşı bir tutum  alırken, seçimlerde % 5’lik barajı aşmayı ve parlamentoya girmeyi hedefliyor.

4 yılda bir yapılan Almanya’da genel seçimler, bu yıl 28 Eylül’de yapılacaktı fakat koalisyon çökünce seçimler öne çekildi.

18 yaş üstü vatandaşlar iki oy pusulasında seçim yapacak. İlki 299 seçim bölgesinden meclise gidecek milletvekilini belirlemek, ikincisi 16 eyaletten hangisinde yaşıyorlarsa orada seçime giren siyasi partileri seçecek.

Bu ikinci oylamada ülke genelinde yüzde 5’i geçebilen partiler meclise girmeye hak kazanırken, % 5’i  geçemeyenlerin Meclis’e girmesinin ise tek yolu 299 seçim bölgesinden üçünü kazanmaları.