İsveç Kraliyet Bilimleri Akademisi 2024 Nobel Ekonomi Ödülü, ulusların refah toplumlarına dönüşmesi üzerine çalışmaları için Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson’a verildi.

Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson adlı 3 ekonomist ulusların zenginleşmesi konusunda, coğrafi ve ekonomik açıdan farklı özelliklere sahip ülkeleri kıyaslayarak, kurumların yapısının bu süreçte belirleyici faktör olduğuna ilişkin çıkarımlar yaptı.

Akademinin ekonomi ödülü komitesinin başkanı Jakob Svensson, “Ülkeler arasındaki gelir uçurumunu kapatmak günümüzün en büyük zorluklarından biri. Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson’un çığır açıcı araştırmaları sayesinde ülkelerin neden başarılı olup olamadıklarını daha iyi anlıyoruz” dedi.

Nobel Komitesi tarafından yapılan açıklamada, “Hukukun üstünlüğünün zayıf olduğu toplumlar ve nüfusunu kötüye kullanan kurumlar büyüme veya daha iyiye doğru değişim yaratmaz. Ödül sahiplerinin araştırması bunun nedenini anlamamıza yardımcı oluyor” ifadeleri kullanıldı.

1967 yılında Ermeni bir anne-babanın çocuğu olarak İstanbul’da dünyaya gelen iktisatçı Daron Acemoğlu Galatasaray Lisesi’ni bitirdi. 1989’da İngiltere’deki York Üniversitesi’nde ekonomi alanında lisans, 1990’da London School of Economics’te matematiksel ekonomi ve ekonometri alanında yüksek lisans, 1992’de London School of Economics’te ekonomi doktorası yaptı ve 1993’ten bu yana ABD’de  Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) ekonomi profesörü olarak görev yapıyor. Ekonomi politik alanındaki çalışmalarıyla tanınan Acemoğlu, uzun süredir birlikte çalıştığı Simon Johnson ve James A. Robinson ile birlikte onlarca makale yazdı.  Robinson ile  Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri (2006) ve Ulusların Çöküşü (2012) kitaplarını yazdı. Ulusların Çöküşü (2012) kitabında,  yoksul bir toplumun zengin bir toplum haline gelmesi için, bir siyasal dönüşüm yaşaması gerektiğini,  bunun için sıradan yurttaşların, Fransa, Japonya, Botsvana, ABD örneklerinde olduğu gibi siyasal güce ulaşması gerektiğini savunuyorlar. En çok atıf yapılan iktisatçılardan biri olan Daron Acemoğlu, geçmiş röportajlarından birinde  “demokrasi, siyasi kurumlar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki ve diktatörlük baskısı gibi” çalışma konularını “ergenlik çağında, özellikle yakın zamanda askeri darbe yaşamış bir ülkede büyürken” merak etmeye başladığını söylemişti. Aldığı çok sayıda ödül arasında Amerikan Ekonomi Derneği’nin verdiği John Bates Clark Madalyası da bulunuyor.